گذار پرهزینه؛ اقتصاد فرسوده، جامعه خسته و سناریوهای قدرت

  

۱. اقتصاد: فرسایش و خلأ تصمیم

اقتصاد ایران در حال فرسایش مزمن است و پیامد آن نه شوک مقطعی، بلکه تضعیف بلندمدت ساختارهای اجتماعی و اقتصادی است.

نکات بین‌السطور:

  • کمبود منابع ارزی نشان‌دهنده ضعف در تصمیم‌گیری و مدیریت است

  • چاپ پول پنهان و توزیع قطره‌چکانی ارز، راهکارهای کوتاه‌مدت اما پرریسک هستند

  • فشار بر طبقه متوسط و حقوق‌بگیران یعنی احتمال افزایش نارضایتی اجتماعی در درازمدت


۲. جامعه خسته؛ اعتراض در خواب

گرانی شدید، تنها محرک شورش نیست. جامعه، در عین نارضایتی، هنوز به جای اقدام مستقیم، خود را با شرایط تطبیق داده است.

 

  • بی‌اعتمادی و کناره‌گیری جامعه از سیاست، نشانه «اعتصاب خاموش» است

  • مردم یاد گرفته‌اند شوک‌های اقتصادی را تحمل کنند، اما هر شوک جدید، احتمال شعله‌ور شدن را افزایش می‌دهد

  • جامعه ایران در این مرحله، در حال ذخیره انرژی است؛ نه منفجر شدن، بلکه برای موقعیت بعدی آماده می‌شود


۳. خط قرمز شورش

شورش عمومی غیرقابل کنترل زمانی رخ می‌دهد که سه عامل همزمان شوند:

  1. فروپاشی معیشت فوری

  2. تحقیر آشکار

  3. کاهش اثر بازدارندگی

  این یعنی حتی کوچک‌ترین جرقه‌ها ممکن است به بحران‌های محلی شدید و غیرقابل پیش‌بینی منجر شوند.


۴. تغییرات در رهبری و دوره گذار

وقتی ساختار رهبری در مرحله‌ای از گذار یا تغییر قرار می‌گیرد، نقطه تغییر آشکار نیست، بلکه فرصت آشکار شدن ضعف‌ها و ناهماهنگی‌هاست.

سناریوهای بین‌السطور:

  • جانشین اجماعی ضعیف: حکومت ظاهراً پایدار، اما قدرت واقعی کاهش می‌یابد

  • رهبری جمعی پنهان: تصمیم‌گیری پراکنده و احتمال بروز ناهماهنگی

  • شکاف در رأس قدرت: افزایش بی‌ثباتی و کاهش اثر بازدارندگی

 خطر ناآرامی گسترده تابع ترکیب بحران اقتصادی و ضعف ساختار قدرت است، نه یک رویداد خاص.


جمع‌بندی

ایران وارد دوره «بی‌ثباتی خاموش» شده است؛ اقتصادی فرسوده، جامعه‌ای خسته و قدرتی شکننده. دوره‌های گذار در ساختار رهبری، ضعف‌ها را آشکار می‌کند، نه علت مستقیم بحران. شرایط بین‌السطور به ما هشدار می‌دهد: هر شوک اقتصادی یا تحقیر اجتماعی می‌تواند جرقه بحران را روشن کند.


🌍 ژورنالیست
محیط زیست، دغدغه زندگیست...
✴️ وقتی نان نباشد، هیچ درختی سایه نمی‌دهد.
@journalistsir | @bahrm8
https://journalistsirani.blogspot.com


Comments

Popular posts from this blog

وقتی زباله صنعتی اروپا را به‌اسم «توسعه» به انقلابیون ایران قالب کردند

خاورمیانه در دهه آتی

ناصر تقوایی درگذشت